Nacionalni park Prokletije - otkrijte naš najmlađi park prirode

Planinski lanac Prokletije se se nalazi na granici Crne Gore, Albanije i Kosova, pri čemu je njegov najviši vrh Zla Kolata (2534 m) nalazi na teritoriji Crne Gore, i ujedno je najviši planinski vrh na nivou čitave zemlje.

Prokletije Nacionalni park se prostire na teritoriji od 16630 ha, koju krase veliki i mali potoci, bistri izvori pijaće i mineralne vode, rijeke i podzemne vode. 

Reljef Prokletija je stjenovit, sa bezbroj vrhova, kanjona, strmih padina i alpskih rečnih dolina, zajedno sa drugim tipovima reljefa koji svi zajedno čine sliku nepristupačnog i mističnog planinskog masiva.

Nacionalni park Prokletije se dijeli na nekoliko zona – Karanfilsko-Bjelićku, kao najstjenovitiju, sa vrhovima koji prelaze visinu od 2000 m, potom Vizitorsku, Bogićevica zonu, zonu Bora i Kofiljače i Stratačko-Zavojsku zonu.

U svakoj od njih se možete sresti sa nekom formom ledničkih jezera, potoka ili izvora, kao i nevjerovatnih planinskih jezeraca. Neka od jezera koja se zaista izdvajaju po svojoj ljepoti su Koljindarsko, Hridsko, Vizitorsko, Ropojansko, Tatarijsko, Bjelaj, Vezirova Brada i malo jezero na Treskavcu.

Hridsko jezero je jedno od crnogorskih jezera o kome smo već pisali, i spada među jezera na najvećoj nadmorskoj visini u zemlji – 1970 m. Međutim, ako govorimo o ljepoti, tu je izjednačeno sa Vizitorskim, koje se nalazi na visini od 1820 m i diči se neobičnim plutajućim ostrvcetom od trave.

Ostaci naseobina koji se mogu naći u nacionalnom parku datiraju iz paleolita, bakarnog i bronzanog doba, kao i vremena kada su Iliri i stanovnici Rimskog carstva lutali ovim područjem. Značajan dio praistorijskog materijala se ogleda u ostacima crteža na stijeni na lokalitetima Vezirova Brada i Grbaje.

Mnogi arhitektonski, umjetnički i lokaliteti od istorijskog značaja su proglašeni za kulturne spomenike, a isto se odnosi i na folklor, muziku i običaje koji posjeduju ogroman etnografski značaj. Neki od sačuvanih lokaliteta su stara džamija iz 15. vijeka, Redžepagića kula, crkva svetog Brezojevića, kao i Vezirova džamija koja datira iz 18. vijeka.

Kada govorimo o tradicionalnoj arhitekturi ovog područja, mnoge kuće su bile građene od drveta, kombinacije drveta i kamena, ili samo kamena, zbog čega su restauirane i proglašene za spomenike.

Nacionalni park Prokletije se sastoji iz dvije regije – Plav i Gusinje, od čega se obe mogu podičiti znatnim prirodnim bogatstvom.

Najpoznatija prirodna atrakcija regije Plav je Plavsko jezero, poznato još i kao najveće ledničko jezero na Balkanu. Ovo jezero je takođe izvorište reke Lim, koja je jedna od najznačajnijih na teritoriji Crne Gore.

Još jednu popularnu atrakciju predstavlja Hridsko jezero, ušuškano duboko u četinarksoj šumi, sa Malim i Velikim vrhom koji se ogledaju u njegovim vodama, za koje se vjeruju da su ključ za obnavljanje ženske ljepote, zdravlja, kao i sreće.

Najdominantnija osobina Nacionalnog parka Prokletije je upravo biodiverzitet, koji je po tom pitanju najraznolikiji na Balkanu.

Teritoriju parka naseljava preko 1700 vrsta biljaka, što čini čak polovinu crnogorske flore, koje se grupišu u 40 porodica biljaka i 50 endemski, sub-endemskih i ugroženih vrsta. Ovo čini vegetaciju na Prokletijama najbogatijom na Balkanskom poluostrvu, sa posebnim akcentom na biljni svijet stjenovitog područja planine.

Na Prokletijama je prisutna i arkto-aplijska flora, ili nekadašnja lednička, koja se može naći samo u staništima na specifičnoj nadmorskoj visini na Prokletijama.

Donekle smo vam i rekli šta biste definitivno trebali da posjetite kad jednom dođete u Nacionalni park Prokletije.

Spomenuli smo Hridsko jezero, poznato i kao Srećno jezero, Plavsko jezero, ali ono po čemu se Prokletije naročito izdvajaju je planinarenje, a kad se ono stavi u istu rečenicu sa pojmom Nacionalni park Prokletije Crna Gora zaista ne može da ponudi bolje.

Kao što smo već rekli, planinarenje na Prokletijama je definitivno najpopularnija, ali i najzanimljivija aktivnost, a razlozi za to su više nego očigledni.

Kada je riječ o najposjećenijim stazama, planinari često odabiru one koje vode ka Volušnicii i Popadiji, koji spadaju među najljepše vrhove, sa panorama koje ni po čemu ne zaostaju. Imajući u vidu da preko 50 vrhova ima visinu preko 2000 m, dok 20 među njima prelazi visinu od 2500 m, nije ni čudo da je svaki uspon na Prokletijama izazov, čak i za najiskusnije planinare.

Štaviše, Prokletije su favorit među profesionalnim alpinistima i planinarima, kao neka vrsta poligona za vježbu sa mnogobrojnim špicastim vrhovima i preprekama. 

Da reljef Prokletija ne čine samo šiljci koji paraju nebo, pokazuju dvije prostrane doline – Grebaja i Rapojana.

Grebaja je praktično početna tačka za sve planinarske staze, dok sa Rapojane možete krenuti u osvajanje pojednih vrhova. S obzirom da se na takav poduhvat slobodno može gledati kao na pravu avanturu, to posebno važi za vrhove Zla Kolata, Očnjak i Karanfili, koji su i najteži za osvajanje, ali jednom kada uspijete u tome – vidjećete da je vrijedilo.

Međutim, ako niste spremni baš toliko da zagrizete, tu su uvijek Volušnica (1879 m), Talijanka (2046 m) i Popadija (2057 m), ali zapamtite – na koji god vrh da ste usmjerili vaše ambicije, nemojte počinjati bez konkretnog vođstva i uputstava nekog od iskusnih okalnih vodiča.

Prokletije zaista mogu da ponude savršen i nezaboravan odmor, koji će vas opčiniti kako prirodnim ljepotama, tako i bogatim kulturnim nasljeđem. Ovaj nacionalni park može biti savršen izlet tokom vašeg odmora u Crnoj Gori, pa čak iako nas posjećujete samo za produženi vikend!

Za slučaj da ste gost našeg luksuznog odmarališta, pruža vam se jedinstvena prilika da odete do Nacionalnog parka Prokletije tokom vašeg boravka, i možda čak posjetite neku od čuvenih planinarskih staza, što će vam nesumnjivo goditi i napuniti baterije dok ste na odmoru!