Spomenici u Crnoj Gori - otkrijte ostatke naše herojske prošlosti

Zar ne bi bilo loše da na jednom mjestu imamo sve kulturne znamenitosti neke destinacije koju namjeravamo da posjetimo? Kada je u pitanju posjeta Crnoj Gori, dobro je imati unaprijed pripremljen plan i uvid u gradove koji baštine najvažnije spomenike, kako bismo uspjeli da do detalja isplaniramo boravak.

Spomenici u Crnoj Gori koje smo za vas opisali u narednom tekstu su neki od najvažnijih kuturoloških uporišta naše zemlje, i sve informacije o njima, kao i o gradovima koje ne smijete propustiti da posjetite naći ćete upravo ovdje.

Spisak na kom se nalaze spomenici u Crnoj Gori je lak za praćenje, za pamćenje različitih istorijskih činjenica i sa nekoliko bitnih detalja koji će turistima obilazak učiniti zanimljivijim.

U nadi da smo njime doprinijeli sveukupnom zadovoljstvu prilikom posjete našoj zemlji, nadamo se da će i upoznavanje sa kulturnim i istorijskim zamenitstima Crne Gore biti jednako zabavno i zanimljivo kao i odmor na plaži. 

A sada, pođimo na proputovanje jer, iako gradovi koje treba obići nisu brojni – veoma su bogati spomenicima sa čijom se herojskom istorijom vrijedi upoznati.

Mjesto koje zavrjeđuje vašu pažnju jeste i mjesto na kom je podignuta spomen-statua bivšem jugoslovenskom predsjedniku, Josipu Brozu Titu. Njegova statua je i najmlađi spomenik u prijestonici a u “zbirci” se morala naći i zbog činjenice da je Podgorica prije svog današnjeg naziva nosila ime voljenog jugoslovenskog predsjednika – Titograd.

Impresivni rad vajara Antuna Augustinčića nalazi se u samom centru grada, a oko nje su smješteni i mnogi drugi, važni spomenici u Crnoj Gori sa kojima ćemo se upoznati u nastavku.

Puškin je spjevao i pjesmu o Bonaparti i Crnogorcima.

Na uglu Njegoševe ulice, stoji predstava poznatog ruskog pjesnika, Puškina, koji čita poeziju svojoj supruzi, Nataliji. Statue su poklon Moskve gradu i znak dobrih diplomatskih i prijateljskih odnosa dvije države.

“Crnogorci, šta je to? Bonaparta pitao je – Zar se zbilja sile moje, ne boji to pleme zlo?”

Tipična posleratna predstava među spomenicima u Crnoj Gori je i konjanik u Kraljevom parku u Podgorici. Spomenik je posvijećen princu a kasnije i kralju Nikoli I Petroviću Njegošu, sedmom i poslednjem vladaru slavne crnogorske dinastije.

Spomenik kralju Nikoli podignut je 2006. godine ispred Narodne skupštine, simbolično na dan Oslobođenja Podgorice u Drugom svjetskom ratu.

Bronzani spomenik u Crnoj Gori visok gotovo 7 metara posvećen je svjetskom čovjeku i jednom od najpoznatijih vladara dinastinje Njegoša, Petru I Petroviću, poznatom i kao Svijeti Petar Cetinjski – kanonizovanom osnivaču moderne Crnogorske države.

Jedan od najimpresivnijih spomenika u Crnoj Gori rad je vajara Nenada Šoškića, a javnosti je predstavljen 2006, u parku ispred Univerziteta i veoma popularnom okupljalištu studenata i umjetničkih društava.

Krstarenjem podgoričkim ulicama naići ćete na brojne, manje i više neobične skulpture, zaboravljene spomenike, smiješne posvete. Neke od njih su pronašle svoje mjesto na našem spisku, ali za veliki broj čuda koje pružaju spomenici u Crnoj Gori ovaj put nemamo dovoljno vremena, pa ostavljamo vama u amanet da se sa njihovom ljepotom i različitošću upoznate sami.

Kulturno nasljeđe, monumentalna baština i poznata obilježja Crne Gore kategorisana su i zaštićenim zakonom o Zaštiti kulturne imovine, koji je na snagu stupio davne 1991. Još tada je utvrđeno da se na našoj brdovitoj ali i morem obdarenoj zemlji nalazi čak 375 spomenika (što je oko 17% ukupne teritorije cijele države), podijeljenih u nekoliko grupa:

• Statue,
• Grupe objekata,
• Arheološka, umjetnička, estetska, etnološka i sociološka nalaziša i zbirke,
• Građevine i poznati reperi od velike kulturne i istorijske važnosti za Crnogorce.

Najbolji dokaz da svi spomenici u Crnoj Gori imaju jedinstvenu važnost za narod jeste i njihova podijela. Sudeći po njihovoj kulturološkoj i istorijskoj vrijednosti, spomenici u Crnoj Gori podijeljeni su i na grupe kao što su:

1. Spomenici u Crnoj Gori od vanrednog značaja,
2. Veoma važni spomenici u Crnoj Gori i
3. Značajna obilježja Crne Gore.

Republički institut za zaštitu spomenika i drugih kulturnih dobara u Crnoj Gori, sa sjedištem na Cetinju, upravlja i spiskom spomenika na nacionalnom nivou, naročito spomenicima u značajnim obalskim gradovima poput Bara, Kotora, Cetinja, Herceg Novog ili Tivta. Spomenici u Crnoj Gori koji se nalaze na prostoru ovih starih gradova već vijekovima predstavljaju branik i dokaz velike crnogorske kulture.

Dakle, koji su najznačajniji spomenici u Crnoj Gori na moru?

Da biste se obreli u kolijevci crnogorske kulture, potrebno je udaljiti se oko 20km od Cetinja i popeti se preko 461 stepenika, visoko uz obronke Lovćena. Ulaz u Njegošev mauzolej čuvaju dvije ženske figure nalik karijatidama, izrađene od crnog granita.

Unutrašnjost jednog od najpoznatihjih obilježja Crne Gore izrađena je od mermera iz Boke i Brača, dok je svod u potpunosti prekriven mozaikom za čiju je izradu bilo potrebno preko 200.000 pozlaćenih pločica. 

Poznati vajar, Ivan Meštrović, Njegoša je predstavio u sjedećem položaju, sa otvorenom knjigom, dok je skulptura vladike Radeta nad mermernim sarkofagom predstavljena prilično jednostavno – u dugoj državničkoj odori, sa isklesanim krstom u ruci, kao simbolom duhovnosti i sekularnog autoriteta.

Silazeći sa trona bosanskog bana, budući kralj Stjepan je krenuo u pohod koji je rezultirao velikim proširenjem nasleđene zemlje. Uspjeh u vojevanju na kraju je rezultirao krunisanjem za kralja Bosne, Crne Gore i Srbije, 1377. godine. Jedna ovako eminentna ličnost iz domaće istorije morala je naći svoje mjesto pod nebom crnogorskih spomenika.

Grad Bar nije u svijetu pozat samo kao otmeno odmaralište i ljetovališe, već pažnju privlači i zbog velikih maslinjaka koji dominiraju gradom. U gradu postoji više od 100.000 zasada, a prosječna starost jednog stabla je oko 1000 godina.

Sudeći po jednoj od starih lokalnih legendi, mladić nije dostojan ženidbe sve dok ne zasadi određeni broj maslina.

Među svim ovim drvoredima stoji i najstariji primjerak masline na svijetu, čiji je životni vijek dug koliko i nova era. Ovo drvo smatra se najstarijim maslinovim drvetom na svijetu, sa preko 2240 ljeta za sobom.

Crna Gora ima ponosni doprinos u borbama za oslobođenje tokom Balkanskih i Svjetskih ratova, što mogu da dokažu i brojni spomenici i memorijalni centri koji su nicali širom zemlje kao posveta i sjećanje na pale borce.

Na kraju jednog omanjeg mosta u opštini Virpoazar u Crnoj Gori nalazi se poslijeratni spomenik posvećen stradalim partizanima i drugim ratnim herojima koji su život ostavili u borbama protiv nacista tokom Drugog svjetskog rata.

Ovakvi spomenici u Crnoj Gori i dalje dobijaju cvijeće i poštovanje za svoje žrtvovanje tokom borbi za oslobođenje.

Ovaj spomenik posvećen žrtvi palih partizana dominira cijelim gradom, veoma je lijepo ukrašen i do njega se lako dolazi, prelazeći stari, kameni most koji predstavlja svojevrstan biljeg grada.

Monumentalni kompleks u Ulcinju podignut je u čast palih boraca i civilnim žrtvama koje su se borile i stradale za oslobođenje grada tokom narodnooslobodilačkog rata.

Ovaj često romantizovani spomenik nalazi se u brdima nad gradom Ulcinjem, kraj veoma popularne, Male plaže. Struktura kakvom se ne karakterišu drugi spomenici u Crnoj Gori je još jedna stvar koja izdvaja ovaj spomenik. 

Naime, spomenik posvijećen oslobođenju u Drugom svjetskom ratu ima izgled krila izlivenih od betona, visokih 11 metara i širokih 15 metara – što ga čini vidljivim sa bilo koje tačke u gradu.

Grahovo, na oko 5 kilometara udaljeno od popularnog Bokokotorskog zaliva, bilo je surovo napadano od strane austrujske i nemačke vojske tokom tokom oba svjetska rata, kada je skoro sve što se neprijateljskoj vojsci našlo na putu, bilo spaljeno i porušeno.

Međutim, lokalne patriote iz pokreta otpora uspješno su odolijevale neprijateljskoj vojsci u mnogo napada, da bi ih tako jednom prilikom 13. jula 1941. slomili u ofanzivi. Mnogo godina nakon njihove borbe, podignut je spomenik patriotama za njihova hrabra djela.

Oko pet metara visok spomenik od bronze ističe se u brdovitom centru grada kao podsjetnik na važan, istorijski događaj za sve Crnogorce. Oko spomenika, postavljeno je 272 betonska bloka a svaki od njih nosi po jedno ime –  ime borca stradalog tokom odbrane grada.

Spomenici Crne Gore su jednako važni kao i neka ne-spomenička obilježja koja su postala znak prepoznavanja naše zemlje ali i važan faktor za cjelokupni socijalni i kulturološki razvoj svijesti naroda i to na najbolji mogući način – posredstvom hrabrosti i potrebe da uveličamo junake koji su oblikovali tu svijest i naše cjelokupno biće.

Jedinstvene spomenike crnogorske kulture možete pronaći na raznim mjestima, kako u zalivskim gradovima i lukama, tako i duboko u planinskim oblastima unutrašnjosti zemlje. Najbolji način da ih sve upoznate je svakako dolazak na odmor u našu zemlju; pronađite najbolji smještaj i upravljajte svojim putovanjem onako kako vi to želite.